Rozmowa z prof. zw. dr hab. Waldemarem Tarczyńskim
.
Dziekanem Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego
.
.
-Wydział kierowany przez Pana ma najwyższą możliwą kategorię uniwersytecką…
-Posiadamy kategorię A.
-Dlaczego jest ona dla Was taka ważna?
-Bo okazało się, że w grupie blisko 400 wydziałów ekonomicznych w Polsce – a są to: uniwersytety ekonomiczne (dawne akademie ekonomiczne) oraz uniwersytety i szkoły prywatne nasz wydział zajął bardzo wysokie 9 miejsce.
-Ocena parametryczna Waszego Wydziału obowiązuje od 2013 roku. Jak do niej doszło?
.
-Ocena parametryczna dokonana została przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po raz pierwszy według nowych zasad. Jej celem było nadanie jednostkom naukowym odpowiedniej kategorii, która nierozerwalnie łączy się z poziomem dotacji finansowej na działalność statutową danego wydziału. Pojęcie parametryzacja – to nic innego jak ocena działalności jednostki naukowej na podstawie opracowanych kryteriów charakteryzujących daną grupę jednostek, a kategoryzacja – to proces przydziału jednostki do odpowiedniej kategorii w porównaniu z innymi podobnymi jednostkami w Polsce.
.
Największe znaczenie dla uzyskania kategorii miały dokonania w obszarze „osiągnięcia naukowe i twórcze”. Wpływ na poziom oceny miała też liczba publikacji naukowych oraz wszystkich osiągnięć – zarówno naukowych jak i twórczych oraz rozwój kadry, patenty i wdrożenia, komercjalizacja badań naukowych – czyli wszystkie aspekty funkcjonowania wydziału szkoły publicznej. Kompleksowa ocena jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek naukowych obejmowała więc 4 obszary, a ocenie podlegały osiągnięcia uzyskane w okresie czterech ostatnich lat kalendarzowych – od roku 2009 do 2012.Następnie decyzją naszego ministerstwa, z dnia 28 października 2013 roku, nasz Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania otrzymał kategorię naukową A.
.
-O czym zaświadcza kategoria A?
-Świadczy ona o wysokiej jakości kadry naukowo-dydaktycznej. Oznacza to w praktyce, że dysponujemy najlepszą kadrą ze wszystkich wydziałów ekonomicznych regionu. Im wyższa kategoria, tym lepszy wizerunek naszego wydziału w otoczeniu społeczno-gospodarczym regionu, co przekłada się na większe zaufanie pracodawców do naszych absolwentów, a tym samym przyczyni się do zwiększenia szans na szybkie i dobre zatrudnienie po studiach.Wyższa kategoria to więcej środków przyznawanych nam przez ministerstwo – m.in. na aktywność naukową studentów, co zdecydowanie pozwala na większe możliwości dofinansowania inicjatyw studenckich. W odniesieniu zaś do nauki, wyższa kategoria pozwala na pokazanie, iż badania naukowe prowadzone przez naszych pracowników prowadzone są na najwyższym światowym poziomie. Ponadto kategoria A stanowi potwierdzenie najwyższej jakości prac naukowych naszych pracowników i daje możliwość wyższych nakładów na finansowanie podstawowych i aplikacyjnych badań na wydziale oraz zapewnienie bezpieczeństwa finansowego. Otwiera też wiele innych dróg dla licznych możliwości wydziałowych.
Kategorią A wyprzedziliśmy wiele wydziałów prestiżowych – takich jak wydziały ekonomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego, warszawskiego, gdańskiego, poznańskiego czy toruńskiego. Wyprzedziły nas tylko: dwa kolegia Szkoły Głównej Handlowej, których jest aż osiem, wydział Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu czy wydział towaroznawstwa na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu.
.
Kategoria A obejmuje około 30 najlepszych wydziałów ekonomicznych w całym kraju. Potem zaczyna się kategoria B, a po niej kategoria C. I wszystkie wydziały uniwersytetów, poza naszym, są w kategorii B. Nikt nie dostał kategorii A. My jako wydział zachowaliśmy kategorię A jeszcze z poprzedniej oceny, kiedy to, taką samą kategorię miało zaledwie kilka wydziałów naszego Uniwersytetu.
.
-Wasz dynamiczny rozwój zaczął się parę lat temu…
-Dynamika tych prac zaczęła się już za mojego poprzednika, dziekana prof. dr hab. Zygmunta L. Dorozika. Dziś przekłada się ona na ocenę i certyfikaty ukończenia studiów, które otrzymują nasi absolwenci z zaznaczeniem, że ukończyli studia na wydziale kategorii A – czyli te z najwyższej półki w Polsce. Jest to ważny element, który docelowo powinien mieć duży wpływ na rekrutację. Kiedy wśród naszych studentów przeprowadziliśmy ankietę z pytaniem: co kierowało nim, w wyborze wydziału, to wielu z nich odpowiedziało, że jednym z głównych czynników, który zadecydował o wyborze kierunku, była kategoria A. Ankieta ukazała, że kategoria A jest ważnym czynnikiem w wyborze wydziału i uczelni. Kategoria A to nie wyłącznie promocja wydziału, ale też magnez przyciągający młodzież na studia na najwyższym poziomie.
.
-Na Pańskim Wydziale studiuje coraz więcej obcokrajowców. Co oznacza to w praktyce?
-W roku akademickim 2014/2015 na naszym wydziale studiuje 48 studentów obcokrajowców na różnych formach kształcenia. Pochodzą oni z: Ukrainy, Białorusi, Kolumbii, Chin, Włoch, Hiszpanii, Niemcy, Rumunii oraz Węgier. Jest również, w ramach studiów doktoranckich, ponad 10 doktorantów z Iraku. Zagraniczni studenci korzystają z
Economics and IT Applications (informatyka na miarę potrzeb) - studiów stacjonarnych w języku angielskim – I stopnia, kończących się uzyskaniem stopnia licencjata.
.
Zasadniczym celem kształcenia na kierunku Economics and IT Applications jest wzmocnienie sytuacji absolwentów na rynku pracy i rozszerzenie struktury dotychczas oferowanych kierunków i specjalności w ramach edukacji ekonomicznej. Pomimo stosunkowo licznych roczników absolwentów, które ukończyły studia w ostatnich latach, na rynku regionu zachodniopomorskiego brakuje osób o praktycznym przygotowaniu w zakresie zastosowania nowoczesnych aplikacji IT do pracy w przedsiębiorstwach na poziomie kadry zarządzającej posługujących się biegle fachowym językiem angielskim. Cały ten kierunek prowadzony jest w języku angielskim: sylabusy i efekty kształcenia. Liczymy na dalszy i szybki rozwój tego kierunku studiów.
.
Absolwent kierunku Economics and IT Applications będzie posiadał silną pozycję na ogólnoświatowym rynku pracy. Opracowany program studiów uwzględnia zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę potencjalnych pracodawców – przedsiębiorstw, towarzystw ubezpieczeniowych i inwestycyjnych, instytucji samorządowych. Dlatego ważnym elementem realizacji programu studiów jest współpraca z potencjalnymi pracodawcami.
Wśród wykładowców są również wybitnej sławy tzw. profesorowie wizytujący. W ich liczbie
m.in.: prof. dr Rolf Eggert, prof. dr Mario Stoffels (z Hochschule Eberswalde), prof. Claudio Vignali PhD z Anglii czy prof. Radu Musetescu z Rumuni. Idziemy w kierunku umiędzynarodowienia naszych studiów i otwarcia się. Na dzień dzisiejszy prowadzę też rozmowy, aby ściągnąć do nas na uczelnię polskich wykładowców pracujących na stałe za granicą od wielu lat. Ludzie ci znają dobrze również i polski i są wybitnymi specjalistami w swojej dziedzinie.
.
Chcemy ich zatrudniać na zasadzie visiting profesor i dać im minimum 60 godzin ze studentami, aby prowadzili u nas zajęcia po angielsku. Na studiach i kierunkach obcojęzycznych studiują też i Polacy pochodzący z Polonii albo z kraju znający dobrze angielski, albo chcą mieć dokument, że kończyli studia angielskojęzyczne, aby było im łatwiej znaleźć pracę również za granicą.Umiędzynaradawiając się od lat, szukamy wspólnych międzynarodowych projektów badawczych, zatrudniamy profesorów i doktorów spoza Polski. Mamy już takich etatowych pracowników, którzy mają obywatelstwo polskie, nie będąc z urodzenia Polakami. Staramy się, aby oni wszyscy byli lub stali się naukowcami z najwyższej, dostępnej dla nas, półki. Na uruchomiony wcześniej kierunek IT Application zapraszamy studentów ze wschodniej ściany: z Rosji, Ukrainy i Białorusi, których już kilku mamy oraz studentów z innych państw – takich jak: Włochy, Niemcy, Chiny czy Irak. Wszyscy oni studiują w angielskojęzycznym potoku.
.
-W roku ubiegłym nawiązaliście bliską współpracę z Iranem…
-Razem z naukowcami z tego odległego kraju zorganizowaliśmy w grudniu 2014 roku międzynarodową konferencję – International Conference on Economics, Accouting, Management, Social Science, Engineering, Arts Management and Environment. Było to wspólne przedsięwzięcie naszego Wydziału oraz International Center of Academic Communication (ICOAC), która promuje międzynarodową współpracę naukową, zwłaszcza pomiędzy polskimi a irańskimi uniwersytetami. Przewodniczącym komitetu naukowego naszej konferencji był dr hab. inż. Kesra Nermend – profesor naszego uniwersytetu, natomiast przewodniczącym komitetu organizacyjnego dr Hamidreza Alipour z Islamskiego Uniwersytetu Azad w Teheranie. W konferencji uczestniczyło blisko 200 osób.
.
Kiedy w Iranie pojawiła się informacja o przygotowaniach do naszej konferencji, to zapisało się na nią około tysiąca osób i złożonych zostało blisko 800 referatów. Wszyscy zgłosili też chęć przyjazdu do Szczecina. Wizę do Polski dostało około stu naukowców irańskich. Ciekawe, że w tej grupie, która do nas przyjechała 10% stanowili profesorowie narodowości irańskiej mieszkający w innych krajach świata – takich jak USA, W. Brytania czy Liban. W irańskiej grupie uczestniczącej w grudniowej konferencji znaleźli się m.in. :tamtejszy wiceminister oświaty oraz radca ambasady irańskiej z Warszawy. Persowie płacili za udział w naszej konferencji. Za darmo korzystali jedynie z sal konferencyjnych i oprzyrządowania konferencji. Zgłosili też chęć wysłania swoich studentów na studia do Szczecina. Otrzymaliśmy ponadto od naukowców irańskich propozycje badawcze, które chcą z nami robić. Jednym z proponowanych przez nich tematów jest dywersyfikacja ryzyka na giełdzie.
.
-Na Uniwersytecie Szczecińskim istnieją 2 wydziały ekonomiczne. Dlaczego?
-To jest zaszłość historyczna. Wydział transportu przekształcił się też w wydział ekonomiczny. Pewne kierunki studiów się powtarzają lub powielają. Pewne są unikatowe jak np. usługi czy ekonomika usług, którymi się nie zajmujemy. To jest domena wydziału na Cukrowej. Także logistyka czy transport od strony ekonomicznej. I ponieważ obydwa wydziały mają pełne uprawnienia akademickie, to zupełnie nie ma sensu je łączyć. Dlatego też, że infrastruktura, która przy nich powstała, nie jest dziś korzystna dla połączenia. Stracilibyśmy na tym zdecydowanie. Lepiej jest więc to zostawić, tak jak jest. Połączenia sprawiłoby, że mamy jeden wydział ekonomiczny mniej, a siła ekonomiczna na rynku szczecińskim wcale od tego nie wzrośnie.
.
-A czy nie boi się Pan, że produkuje się dziś zbyt wielu ekonomistów?
-Uważam, że nie ma dziś nadprodukcji ekonomistów. Mamy jedyne do czynienia z ich złym zagospodarowaniem. Często bowiem na stanowiskach w firmach, które powinni obejmować dobrzy ekonomiści, zatrudnia się osoby po zupełnie innych kierunkach – np. socjologii czy politologii. I być może, występuje gdzieś, lekkie zjawisko nadprodukcji ekonomistów, ale generalnie ta ekonomia jest dziś wszędzie potrzebna. I nie wyobrażam sobie, aby np. w szpitalu dyrektorem był lekarzem. Takie stanowisko powinien obowiązkowo pełnić ekonomista, który w porozumieniu z lekarzem ordynatorem i całym gremium ustala politykę ekonomiczną szpitala. On też ustala z zespołem, na co szpital stać, a na co nie. Ekonomista i lekarz powinni się nawzajem uzupełniać. I dlatego tych ekonomistów, jeśli to ma być silna gospodarka, naprawdę potrzeba dużo.
.
-Od wielu już lat zajmuje się Pan finansami…
-Od dawna zajmuje się wykorzystaniem metod ilościowych na rynku kapitałowym. Przede wszystkim są to finanse w obszarze inwestycji giełdowych, analizy giełdowe różnego rodzaju; kupowanie, sprzedawanie; akcje, obligacje czy fundusze emerytalne. W tym obszarze piszę artykuły i uczestniczę w konferencjach.Z moich ostatnich prac pochodzi książka, napisana wspólnie z Dorotą Witkowską i Krzysztofem Kompa, pt. –
Współczynnik beta; teoria i praktyka. Praca ta poświęcona została współczynnikowi statystycznemu, ustalającemu stopień korelacji pomiędzy zwrotem z inwestycji w
akcje danej
spółki, a hipotetycznej inwestycji w
indeks rynku lub z określonego pakietu akcji różnych spółek. Nasza książka ukazała się w roku 2014. Będziemy ją tłumaczyć na perski i wydawać w Iranie, gdzie ma służyć studentom jako dodatkowy podręcznik.
.
-Wróćmy do Pana zainteresowań giełdowych…
-Bacznie obserwuję wszystko, co dzieje się na światowych i polskich giełdach.
-Porozmawiajmy więc o naszej polskiej giełdzie. Jaka jest jej kondycja?
-Na naszej giełdzie trwa obecnie okres oczekiwania. Decyzje kluczowe bowiem, jaka ma być, jeszcze ciągle nie zapadły. Ciągle nie możemy się zdecydować na konkretny jej model. Czy ma to być giełda autonomiczna? Czy ma to być giełda silnie połączona z systemem giełd europejskich – np. z Euronetem czy giełdami we Frankfurcie lub Londynie? Czy wreszcie rynek instrumentów pochodnych ma się rozwijać osobno czy razem? Najlepiej byłoby, aby zarząd naszej giełdy – czyli państwo polskie, szybko podjęło decyzję, w którym kierunku ma się ona rozwijać, choć teoretycznie, na papierze, istnieją już jakieś zapisy.Od lat mówi się u nas o jej prywatyzacji. Ludzie zastanawiają się czy i jak powinna być ona zarządzana – czy własnością podmiotów zależnych od rynku finansowego, czy jednak własnością skarbu państwa? Jest to odwieczna dyskusja, która istniała wcześniej przy systemie bankowym: czy banki mają być polskie czy zagraniczne i jak traktować kapitał międzynarodowy?
.
Odpowiedzi na te pytania są bardzo istotne. I nie da się ich szybko rozwiązać. Są to bowiem decyzje strategiczne. A na tle dyskusji politycznej, kolejnych wyborów, które się nam szykują, są to sprawy kluczowe dla gospodarki. Szkoda, że schodzą one niestety na drugi plan. Kto dyskutuje teraz o giełdzie? Kogo interesuje panujący na niej zastój czy, że tak niewiele się na niej dzieje? Dyskutujemy czy pani M. Ogórek będzie prezydentem? Czy PSL zrobiło dobrze prezydentowi B. Komorowskiemu czy źle, wystawiając swojego kandydata? To jest w obecnej chwili najważniejsze.Dla mnie od celu politycznego, zdecydowanie ważniejsze jest, kto decyduje w sprawach gospodarczych. Uważam, że powinno się wreszcie oddzielić sprawy polityczne od gospodarczych.W USA gospodarka nie zmienia się dramatycznie wraz z nową rządzącą ekipą. Nie ma tam niebezpieczeństwa, że nowi zlikwidują giełdę, nie ma też syndromu Grecji. Nie ma tak, że jest nowy rząd i teraz nie będziemy płacić i wycofamy się z Euro. To tak jak zabawa w piaskownicy. Można oczywiście przy giełdzie majstrować czy ją kształtować, ale nie możne to być, w żadnym wypadku, elementem polityki. I odwrotnie polityka nie może być elementem gospodarki. O wyborze, np. prezesa kluczowej dla gospodarki spółki nie może decydować klucz polityczny, bo to jest dobry kolega i będzie dobrze zarabiał. Albo, że będzie lojalny i będzie mnie finansował w kampanie wyborczej. Tu konieczny jest tylko klucz merytoryczny. Każdy to zresztą mówi i na tym zazwyczaj się kończy.
.
-A co z rynkiem kapitałowym?
-Na tle tego, co się obecnie dzieje w polskiej polityce, ten rynek jednak cierpi. Bo pewne sprawy, które mogłyby być załatwione i sprawniej i szybciej, czy też bardziej transparentnie ciągle nie są załatwione. Dobrym tego przykładem są nasze podatki. Brakuje nam ciągle odpowiedzi na pytanie: jakie one mają być? Ile mamy płacić fiskusowi? Ciągle pojawiają się pomysły jednostkowe. Brakuje natomiast globalnego.Pewną próbę odpowiedzi na te pytania podjął prof. Leszek Balcerowicz, który jako pierwszy, stworzył białą księgę podatków. I trzeba było na tym zbudować polski system podatkowy. Mogę zgodzić się na różne obciążenia i zmiany, jak wiem do czego mają one służyć. Mam cel, zadania i terminy, działam zgodnie z zaplanowanym harmonogramem. A politycy podejmują decyzje sprzeczne, tak aby jednych odciążyć, a drugim pomóc. To jest takie odkręcanie i przykręcanie śruby.
.
Dla mnie w sprawach rynku kapitałowego, na dzień dzisiejszy, jest jednak ciągle za dużo polityki. Nie znaczy to jednak, że ma jej zupełnie nie być. Natomiast merytorycznie, pewne decyzje powinny być podejmowane zdecydowanie szybciej. Jeśli bowiem nic nowego nie wymyślimy, a wiemy między czym, a czym wybieramy, to trzeba się w końcu na coś zdecydować. Nie można cały czas stać w rozkroku. Tak jest dokładnie z dyskusją w sprawie OFE, która się odbyła i przetoczyła przez cały kraj. Na niewiele się ona jednak zdała, bo rząd zrobił to co chciał. Co to oznacza? Że rządzący mają decyzję w swoich rękach. Jest to więc kwestia umiejętnego korzystania z tego.Wracając do rynku kapitałowego globalnie i giełdy w Polsce, to ciągle wiedzę, że nie ma kluczowych decyzji. Ten rynek jest już oczywiście mądrzejszy niż był. On jest już bardziej stabilny. Ale to jest ciągle giełda z grupy średnich – może już nie małych. A przy takim kraju jak Polska i naszym znaczeniu w Unii Europejskiej, potencjale produkcyjnym gospodarki, to powinna być giełda jedna z wiodących, na którą powinno się też spoglądać. Może nie na pierwszym miejscu, ale na pewno w czołówce. Tak jednak nie jest. To my patrzymy na wszystkie inne.
.
-Dziękuję za rozmowę.
Leszek Wątróbski dla Polscott24
zdjęcia:
.
1. Prof. zw. dr hab. Waldemar Tarczyński (fot. Leszek Wątróbski)
2. Uczestnicy międzynarodowej konferencji naukowej na Uniwersytecie Szczecińskim z udziałem naukowców z Iranu
EWA MICHAŁOWSKA – WALKIEWICZ
